Immensee (2020)

Φθινοπωρινές ψιχάλες, χειμωνιάτικες μπόρες

Ο Theodor Storm είναι ένας από τους αφανείς ακρογωνιαίους λίθους της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, έχοντας επηρεάσει με το ύφος και τη θεματολογία του αρκετούς συγγραφείς - της εποχής του και μεταγενέστερους - που η φήμη τους ξεπέρασε τη δική του. Γιος δικηγόρου, γεννημένος το 1817 στην παραθαλάσσια γερμανική πόλη Χούσουμ (πρώην Χούσεμπρο), η οποία τότε υπαγόταν διοικητικά στη Δανία, ο Storm σπούδασε νομικά στο Κίελο και το Βερολίνο, όπου εξέδωσε και τα πρώτα του ποιητικά πονήματα σε συλλογικούς τόμους. Συμμετείχε ενεργά στο κίνημα για την ανεξαρτησία και την ενοποίηση της Γερμανίας, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως δικηγόρος στη γενέτειρά του - της οποίας χρημάτισε, επίσης, κυβερνήτης για μια δεκαπενταετία αφότου οι Πρώσοι ανέκτησαν τον έλεγχο της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αποσύρθηκε από το δημόσιο βίο και αφιερώθηκε στη συγγραφή, ως το θάνατό του από ανίατη ασθένεια σε ηλικία 70 ετών.

Το Χριστουγεννιάτικο Γουρουνάκι (2021)

Το θαύμα της παραμονής των Χριστουγέννων

Το Χριστουγεννιάτικο Γουρουνάκι είναι το πρώτο "καθαρόαιμο" παιδικό βιβλίο της φημισμένης Αγγλίδας συγγραφέα J. K. Rowling, μετά τη δημοφιλέστατη σειρά μυθιστορημάτων της με ήρωα τον Harry Potter και τον οδηγό Φανταστικά Ζώα και πού Βρίσκονται - τα οποία, μ' όλο που διαβάστηκαν και από μικρότερα παιδιά, απευθύνονται κυρίως σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Εκτός από τα παραπάνω, η Rowling έχει γράψει βιβλία για μεγάλους με "αυτόνομη" θεματολογία, καθώς και σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων (με το αντρικό ψευδώνυμο Robert Galbraith). Τα περισσότερα λογοτεχνικά της πονήματα έχουν μεταφερθεί στην οθόνη και αποσπάσει πλήθος βραβείων και άλλων διακρίσεων. Στην Ελλάδα έγινε γνωστή από τις εκδόσεις Ψυχογιός, από όπου πρωτοβγήκε - και εξακολουθεί να κυκλοφορεί - με εξαιρετική επιτυχία η σειρά Harry Potter, σε μεταφράσεις της αείμνηστης Καίτης Οικονόμου και της Μάιας Ρούτσου. Οι ίδιες εκδόσεις μάς προσφέρουν φέτος το Χριστουγεννιάτικο Γουρουνάκι, μεταφρασμένο από τη Σοφία Γρηγορίου και με την πανέμορφη, πρωτότυπη ασπρόμαυρη εικονογράφηση του Jim Field (επίσης πολυβραβευμένου σχεδιαστή χαρακτήρων και σκηνοθέτη κινουμένων σχεδίων, βιντεοκλίπ και διαφημιστικών σποτ).

Bah, Humbug (2021)

Δέκα λέξεις, μια ώρα, μια ιστορία

Αν και μεγαλώνυμος, δεν ήταν παρά ένας σαυροειδής λιμοκοντόρος που περνούσε τον εαυτό του για πολύ σπουδαίο. Ποτέ δεν άνοιγε την πόρτα στα παιδάκια που χτυπούσαν για τα κάλαντα των Χριστουγέννων και τις σπάνιες φορές που καταδεχόταν να τους ανοίξει, τα έδιωχνε με το χειρότερο τρόπο, ώσπου κι αυτά είδαν κι απόειδαν και δεν ξανασχολήθηκαν μαζί του.

Παλαιό Φάληρο, 16/10/21

Κι ένας από σπόντα υπαίθριος μπιντές, για ολοκληρωμένη υγιεινή φροντίδα.

Νύχτα (2021)

Από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια

Η πρώτη εμφάνιση του Νίκου Χατζηπαπά στη λογοτεχνία ήταν το 1996, με την ποιητική συλλογή Μύθου Αφήγησις Τέλος (εκδόσεις Δωδώνη). Με σπουδές θεάτρου, κινηματογράφου και γραφικών τεχνών, ο Ροδίτης σκηνοθέτης και ηθοποιός που πρόπερσι μας χάρισε το συνταρακτικό "αιρετικό" μονόλογο του Hugo Claus Gilles & η Νύχτα και φέτος το (βασισμένο σε κείμενα του νομπελίστα Peter Handke) "ζωντανό" υπερθέαμα Kaspar Machine, έχει δώσει το στίγμα της πολύπλευρης καλλιτεχνικής του δημιουργικότητας μέσα από ένα σύνολο έργου εντυπωσιακό σε όγκο όσο και σε ποικιλία. Ιδρυτής του Μαγικού Θεάτρου (1987) και του Helix Action Theatre (1997), διοργανωτής του International Street Theatre Festival στην Ελλάδα και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων Helidra και Kaspar Machine, έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με το Εθνικό Θέατρο και την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης Θεσσαλονίκης και διατελέσει διευθυντής του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Ρόδου (1991-1995), καθώς και καλλιτεχνικός διευθυντής για τη φετινή υποψηφιότητα της Ρόδου ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, ενώ έχει, επίσης, συμμετάσχει σε πολυάριθμα διεθνή φεστιβάλ.

Flatiron (2021)

Έξι - και όχι μόνο - πρόσωπα ζητούν Νέμεση

Το Flatiron (προφέρεται "Φλατάιρον") του Νίκου Γκίκα αποτελεί μια μικρή-μεγάλη έκπληξη: από το υποβλητικά σκοτεινό εξώφυλλο και το δελεαστικά ασυνήθιστο, μυστηριώδη τίτλο, μέχρι την πολλαπλώς ανατρεπτική (και αυτοανατρεπόμενη) πλοκή και κατάληξή του. Με ένα σύντομο απόσπασμα δανεισμένο από τις τελευταίες σελίδες του κειμένου, το οπισθόφυλλο μας πληροφορεί πως "ο όρος (flatiron) περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο ανακτάται μια χαμένη μνήμη: όπως το σίδερο που σβήνει τις τσακίσεις και τις ζάρες από το ρούχο. Με ακρίβεια, τέλεια και απόλυτα". Κάποτε σήμαινε κυριολεκτικά την επίπεδη πυρακτωμένη πλάκα (flat iron, επίπεδο σίδερο) που χρησιμοποιούσαν για το σιδέρωμα των ρούχων, η έννοια όμως αυτή έχει εδώ και αιώνες εγκαταλειφθεί μαζί με το αντικείμενο που προσδιόριζε - και όπως επιπρόσθετα εξηγεί το δελτίο τύπου, "πλέον αναφέρεται σε συγκεκριμένη στάση ομοφυλοφιλικής ανδρικής συνευρέσεως", ενώ "συναντάται και σε αρκετές περιπτώσεις παιδεραστικών βιασμών".

Βεντάλια & Κατάνα (2021)

Δέκα λέξεις, μια ώρα, μια ιστορία

Η συνήθεια των ξυλοπέδιλων να κάνουν θόρυβο ήταν το μεγαλύτερο πρόσκομμα που αντιμετώπιζε η γκέισα Futzitsu, ενώ σχεδίαζε τη δολοφονία του αυτοκράτορα. Έπρεπε να προμηθευτεί άλλου είδους υποδήματα, που να διευκολύνουν την αθόρυβη προσέγγιση.

Αφορμές (2021)

Η αρχή (και το τέλος) της αδράνειας

Ο Κοραής Δαμάτης πρωτοπαρουσιάστηκε ως πεζογράφος το 2016, με το ημιαυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα Το Σπίτι Μόνο (εκδόσεις Γαβριηλίδη), έχοντας πίσω του μακρά πορεία ως σκηνοθέτης, ηθοποιός και χορευτής, αλλά και εικαστικός καλλιτέχνης. Αιγυπτιώτης - γεννημένος στην Αλεξάνδρεια και έχοντας βιώσει τον ξεριζωμό της οικογένειάς του λόγω των εκεί ταραχών - ζει από τα δέκα του χρόνια στην Ελλάδα, όπου σπούδασε και εργάζεται. Το πολυδιάστατο της δημιουργικής του προσωπικότητας αντανακλάται τόσο στη θεματολογία των κειμένων του, όσο και στο λογοτεχνικό τους χειρισμό. Το νέο του βιβλίο, Αφορμές (από τις εκδόσεις Βακχικόν, 2021), είναι μια συλλογή διηγημάτων - μικρών ιστοριών, όπως ο ίδιος τις χαρακτηρίζει - εμπνευσμένων από "ένα περιστατικό στο δρόμο [...], κάτι που ειπώθηκε λαθραία [...], κάποιο αναπάντεχο συμβάν, ένα ξαφνικό τηλεφώνημα, μια είδηση στα ψιλά, τα λόγια ενός φίλου, μια προσφώνηση, μια φωτογραφία".

Αν και τα συμφραζόμενα της τρέχουσας (και όχι μόνο) επικαιρότητας δεν παρουσιάζονται αυτούσια μέσα στο βιβλίο, η χρονική συγκυρία της κυκλοφορίας του προσδίδει στην ατμόσφαιρα, όπως και στην ουσία, της κάθε "μικρής ιστορίας" εύλογα πεδία συνδηλώσεων. Κατά σύμπτωση, μάλιστα (ή και όχι), στον τίτλο του περιέχεται αναγραμματισμένο το ράμφος από τη χαρακτηριστική μάσκα των μεσαιωνικών "γιατρών της πανούκλας" (plague doctors).

Παλαιό Φάληρο, 21/8/21

Υπαίθριο αποχωρητήριο με όλη τη σημασία της λέξης.

Σταθμός Μετρό Δάφνης, 14/8/21

Σχοινί, καρέκλα, μάσκα, σταθμευμένο μηχανάκι. Ιδεώδη props για σκηνή ταινίας τρόμου, αν δεν ήταν καταμεσήμερο σ' ένα απ' τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης.

Μετς, 6/8/21

Εργατικό ατύχημα - ή μάλλον δυστύχημα... Ο σκελετός έγινε πλαστελίνη λόγω καύσωνα. Αιωνία τους η μνήμη.

Εκρηκτική Συνταγή Αποτυχίας (2021)

Δέκα λέξεις, μια ώρα, μια ιστορία

Οι γιαχνιστές πατάτες του παππού μου προξενούσαν συνήθως ακατάσχετη σιελόρροια στους καλεσμένους του πολύ πριν σερβιριστούν στο τραπέζι, μαζί με μεγάλη ποικιλία εδεσμάτων. Ήταν η σπεσιαλιτέ του, για την οποία καυχιόταν με αθώο καμάρι. Απόλυτα θεμιτό, άλλωστε, αφού η επιτυχία του συγκεκριμένου πιάτου ήταν, λίγο πολύ, εγγυημένη.

Εικονογραφημένο Λεξικό Όρων της Καραντίνας #5

Λήμμα Πέμπτο: Click & Shop

Οι εικόνες που μου έρχονται στο μυαλό κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω τις νεολογικές "πατέντες" του lockdown.

Εικονογραφημένο Λεξικό Όρων της Καραντίνας #4

Λήμμα Τέταρτο: Νέα Κανονικότητα

Οι εικόνες που μου έρχονται στο μυαλό κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω τις νεολογικές "πατέντες" του lockdown.

Εικονογραφημένο Λεξικό Όρων της Καραντίνας #3

Λήμμα Τρίτο: Click Away

Οι εικόνες που μου έρχονται στο μυαλό κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω τις νεολογικές "πατέντες" του lockdown.

Εικονογραφημένο Λεξικό Όρων της Καραντίνας #2

Λήμμα Δεύτερο: Κοινωνική Φούσκα

Οι εικόνες που μου έρχονται στο μυαλό κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω τις νεολογικές "πατέντες" του lockdown.

Εικονογραφημένο Λεξικό Όρων της Καραντίνας #1

Λήμμα Πρώτο: Κόφτης SMS

Οι εικόνες που μου έρχονται στο μυαλό κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω τις νεολογικές "πατέντες" του lockdown.

Ken Follett - Συνέντευξη Τύπου (2021)

Αποκαλυπτήρια ενός πολυαναμενόμενου βιβλίου

Τον Ουαλό - γεννημένο στο Κάρντιφ το 1949 - συγγραφέα Ken Follett τον πρωτογνώρισε στους Έλληνες αναγνώστες το εβδομαδιαίο περιοδικό Γυναίκα, στα τέλη της δεκαετίας του '70 με αρχές του '80, δημοσιεύοντας σε συνέχειες Το Μάτι της Βελόνας (1978), το πρώτο μυθιστόρημα που ο Follett εξέδωσε με το αληθινό του όνομα. Το από τότε έκδηλο ενδιαφέρον του για την ιστορία (Το Μάτι της Βελόνας διαδραματίζεται στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) εξερευνήθηκε εντατικά στα επόμενα βιβλία του, τόσο στα αμιγώς λογοτεχνικά - συχνά σε συνδυασμό με το κατασκοπικό και το αστυνομικό μυστήριο, καθώς και τον κοινωνικοπολιτικό προβληματισμό - όσο και στο ιστορικό αφήγημα Τα Φτερά των Αετών.

Πολυγραφότατος, πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος, με έντονη εκπαιδευτική και φιλανθρωπική δράση, τιμημένος με το Σταυρό του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για την προσφορά του στα γράμματα, ο Follett είδε πολλά απ' τα εμβληματικά του έργα, όπως Ένας Κόσμος χωρίς Τέλος, Ο Τρίτος Δίδυμος, The Key to Rebecca και Οι Στυλοβάτες της Γης, να διασκευάζονται για την οθόνη (το τελευταίο, μάλιστα, έγινε και βιντεοπαιχνίδι).

Το Μυστικό στον Κήπο (2021)

Δέκα λέξεις, μια ώρα, μια ιστορία

Η βαριά ευωδιά του μούστου μού έφερνε πάντα ένα σκάσιμο, ιδίως ύστερα απ' τα νερομπούλια που μας τάιζε η θεία Μερόπη για να μη μας βαραίνουν, λέει, το στομάχι. Βέβαια η μουσταλευριά για επιδόρπιο αναιρούσε την ευγενή αυτήν πρόθεση, σε συνδυασμό, μάλιστα, με τα σκυλάδικα που έπαιζε το ραδιόφωνο στο παρασκήνιο όσο τρώγαμε. Εκείνη ειδικά την ημέρα, με είχε πιάσει τέτοιος κοιλόπονος μετά το φαΐ, που βγήκα στον κήπο να περπατήσω λιγάκι, μπας και συνέρθω.

Τα Πλήκτρα τα Παλιά

Άλλο αρχαιολογικό εύρημα, από τότε που ακόμα έκανα μεταφράσεις - δεν θυμάμαι ακριβή χρονική στιγμή, ούτε ποιο ήταν το συγκεκριμένο βιβλίο που μετέφραζα. Τη γραφομηχανή μου (μια ηλεκτρονική Olympia Carrera de Luxe MD, με στοιχειώδη αποθηκευτική μνήμη και εντυπωσιακή για την εποχή συλλογή γραμματοσειρών) την έχω κρατήσει για ενθύμιο. Εδώ κάθομαι στο γραφείο του μπαμπά μου, ένα ογκωδέστατο έπιπλο που μας ακολούθησε σε όλες τις κατά καιρούς μετακομίσεις μας. Όταν άρχισα να ασχολούμαι επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση, έγραφα στο χέρι - φωτοτυπούσα τις σελίδες και τις παρέδιδα αυτοπροσώπως στον εκδότη. Ευτυχώς, η τεχνολογική πρόοδος δεν άργησε να απλοποιήσει θεαματικά αυτές τις διαδικασίες. Το στιγμιότυπο απαθανάτισε η Βερίνα με αναλογική μηχανή.

Η Αλκμήνη & Οι Άλλοι (2020)

Βίοι ιδιάζοντες, ιδιωτικοί & δημόσιοι

Τον Θεοδόση Μίχο - δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό, ιδρυτή και πρώην διευθυντή της διαδικτυακής πύλης Popaganda - τον πρωτογνωρίσαμε ως συγγραφέα με τη σπονδυλωτή νουβέλα του Κράτα το Σόου, η οποία κυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις Key Books. Από τις ίδιες εκδόσεις βγήκε πέρσι τον Ιούλιο το μυθιστόρημά του Η Αλκμήνη & οι Άλλοι, σε ύφος αρκετά διαφορετικό αλλά με παρόμοια χιουμοριστική, συχνά (αυτο)σαρκαστική διάθεση. Μέσα από ένα αμάλγαμα μυθοπλασίας και ψηγμάτων οικογενειακής "μυθολογίας" που θα μπορούσαν να είναι (έμμεσα) αυτοβιογραφικά ή δανεισμένα από συνδυασμένες αφηγήσεις τρίτων, ο συγγραφέας ξεδιπλώνει ένα παζλ από ατομικές πορείες ζωής, παράλληλα με τις ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις που σημάδεψαν την ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων εκατόν είκοσι χρόνων.

Η "Αλκμήνη" του τίτλου αποτελεί κέντρο και κινητήρια δύναμη ενός σύμπαντος σε μικρογραφία, το οποίο διαπλέκεται και αλληλεπιδρά με τους πολλαπλούς μικροκόσμους που το περιβάλλουν. Κατά ένα μέρος, εκείνη ανήκει στο στρατόπεδο των "άλλων" κι αυτοί στο δικό της - όπως δείχνει και το όνομά της, που μοιράζεται τα δυο του πρώτα γράμματα με τη λέξη "άλλοι", δημιουργώντας εύηχη παρήχηση στον τίτλο του μυθιστορήματος (η Αλκμήνη είναι, άλλωστε, η μόνη που κατονομάζεται, ενώ όλοι "οι άλλοι" μνημονεύονται απλώς με τις οικογενειακές, κοινωνικές ή επαγγελματικές τους ιδιότητες, συνήθως σε συνάρτηση μ' εκείνη: ο σύζυγος, η κόρη, ο γαμπρός, η γειτόνισσα, ο γιατρός).

Μετς, 9/2/21 - II

Γλυκιά ατομική τηγανίτα ("ελληνιστί" pancake), σε μια δική μου εκδοχή που είναι, στην ουσία, μια πολύ γρήγορη και αφράτη ψωμένια βάση χωρίς αυγά και τηγανισμένη με ελάχιστο βούτυρο φρέσκο, ελαιόλαδο ή μαργαρίνη και στην οποία μπορούμε να προσθέσουμε ό,τι άλλα υλικά θέλουμε, είτε στο ψήσιμο είτε μετά. Ο βασικός χυλός γίνεται με αλεύρι για όλες τις χρήσεις και καλαμποκάλευρο (ή σιμιγδάλι) μισό μισό, 2 κοφτές κουταλιές της σούπας νισεστέ (corn flour), 1 κουταλάκι του καφέ baking powder και λίγο αλάτι - όλα αυτά μετρημένα μαζί σε μια μικρή κούπα του καφέ ή φλιτζάνι του τσαγιού. Με την ίδια κούπα/φλιτζάνι μετράμε νερό ή γάλα, σε ίση ή λίγο μικρότερη ποσότητα από το σύνολο των στερεών. Εκτός από τα βασικά υλικά, η γλυκιά τηγανίτα περιέχει 1 κουταλιά της σούπας καστανή ζάχαρη, 1 κουταλάκι του γλυκού εκχύλισμα βανίλιας bourbon, σκόνη ginger (ταιριάζει ωραία και στη γλυκιά βερσιόν), 1 γεμάτη κουταλιά της σούπας τριμμένο ανθότυρο, λίγες μαύρες & ξανθές σταφίδες, ξύσμα πορτοκαλιού και είναι πασπαλισμένη με ζάχαρη άχνη και κανέλα. Περισσότερες φωτογραφίες από την παρασκευή και το τελικό αποτέλεσμα ΕΔΩ.

Μετς, 9/2/21 - I

Αλμυρή ατομική τηγανίτα ("ελληνιστί" pancake), σε μια δική μου εκδοχή που είναι, στην ουσία, μια πολύ γρήγορη και αφράτη ψωμένια βάση χωρίς αυγά και τηγανισμένη με ελάχιστο βούτυρο φρέσκο, ελαιόλαδο ή μαργαρίνη και στην οποία μπορούμε να προσθέσουμε ό,τι άλλα υλικά θέλουμε, είτε στο ψήσιμο είτε μετά. Ο βασικός χυλός γίνεται με αλεύρι για όλες τις χρήσεις και καλαμποκάλευρο (ή σιμιγδάλι) μισό μισό, 2 κοφτές κουταλιές της σούπας νισεστέ (corn flour), 1 κουταλάκι του καφέ baking powder και λίγο αλάτι - όλα αυτά μετρημένα μαζί σε μια μικρή κούπα του καφέ ή φλιτζάνι του τσαγιού. Με την ίδια κούπα/φλιτζάνι μετράμε νερό ή γάλα, σε ίση ή λίγο μικρότερη ποσότητα από το σύνολο των στερεών. Εκτός από τα βασικά υλικά, η αλμυρή τηγανίτα έχει μέσα 2 τυριά τριμμένα (φέτα & regato, από 1 γεμάτη κουταλιά της σούπας το καθένα), ρίγανη, δυόσμο, βασιλικό, σκόνη ginger (πιπερόριζας) και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Περισσότερες φωτογραφίες από την παρασκευή και το τελικό αποτέλεσμα ΕΔΩ.