Συνέντευξη στην Τασσώ Γαΐλα (2014)

Συνέντευξη της Χιώτισσας συγγραφέα στην Τασσώ Γαΐλα

Στο κέντρο της Αθήνας και σε γνωστό στέκι λογοτεχνών, συνάντησα πρόσφατα τη γνωστή μεταφράστρια ξένης λογοτεχνίας, συγγραφέα και ποιήτρια Μάριον Χωρεάνθη. Γυναίκα σύγχρονη, δυναμική, ανεξάρτητη, μια διανοούμενη, άγνωστη στους Χιώτες φιλαναγνώστες...

Μάριον, καλά τα λέω;

Όχι και άγνωστη, δεν θα το έλεγα αυτό. Η δουλειά μου κυκλοφορεί σε όλη την Ελλάδα εδώ και χρόνια. Αρκετοί Χιώτες θα έχουν διαβάσει βιβλία μεταφρασμένα από μένα ή ίσως και τα δικά μου. Και θα χαρακτήριζα τον εαυτό μου τεχνοκράτη μάλλον παρά διανοούμενη.

Έχετε συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους ως μεταφράστρια ξένων συγγραφέων, θεωρείστε από τους καλύτερους μεταφραστές μας. Από την πλειάδα έργων που έχετε μεταφράσει, ποια είναι τα αγαπημένα σας;

Η βιογραφία του Giordano Bruno, Στην Πυρά του Έρωτα, από τις εκδόσεις Ψυχογιός (μετάφραση από τα Γαλλικά), το Τι αξία έχει η αλήθεια Ερημίτη μου του George Dawes Green (από τα Αγγλικά), εκδόσεις Ψυχογιός και αυτό, καθώς και Το κατά Πιλάτον Ευαγγέλιον του Eric Emmanuel Schmitt από τους Σύγχρονους Ορίζοντες (από τα Γαλλικά επίσης).

"Θα σε ντύσω μ' άστρα, θα σε στεφανώσω
μ' ασημένια ομίχλη και θαμπό γυαλί
και θα καίει το φως σου τις αγάπες, τόσο
που θα βάψει η ηχώ τους την ανατολή".

Αυτή είναι η πρώτη στροφή του ποιήματος της Μάριον Χωρεάνθη με τίτλο Ιδανική Προσωπογραφία, ποίημα το πρώτο της πρώτης ποιητικής συλλογής της λογοτέχνιδας, γνωστό και ως τραγούδι (εφόσον έχει μελοποιηθεί και από την ίδια και από άλλους με επιτυχία). Σπουδές κλασικού τραγουδιού, ενασχόληση με τη μουσική σύνθεση στις δράσεις της πολυτάλαντης Χιώτισσας που στίχους της μελοποιεί η ίδια, αλλά και ξένοι συνθέτες και που μπορείτε να τους ακούσετε στο διαδίκτυο, όπως και να διαβάσετε κείμενά της.

Πολυγραφότατη μεταφράστρια, αξιόλογη εικονογράφος βιβλίων (αλήθεια, ακόμα ένα ταλέντο σας). Γιατί κυκλοφορούν μόνο δύο βιβλία σας;

Είμαι ολιγογράφος, γράφω δύσκολα. Θέλω πριν κυκλοφορήσει ένα βιβλίο μου να ικανοποιεί πρώτα εμένα ως αναγνώστη.

Τώρα γράφετε κάτι;

Τελειώνω ένα μυθιστόρημα μυστηρίου και ψυχολογικού τρόμου και έχω ολοκληρώσει μια ποιητική συλλογή που πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα, καλώς εχόντων των πραγμάτων. Υπόσχομαι να σας ενημερώσω σχετικά. Στα γραπτά μου, μου αρέσει να πειραματίζομαι τόσο με τις τεχνικές όσο και με τη θεματολογία και στην ποίηση δουλεύω μεν τον παραδοσιακό στίχο, αλλά με θέματα σύγχρονα. Μου αρέσουν οι προκλήσεις.

Αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο Stephen King από το χώρο της επιστημονικής φαντασίας. Από Έλληνες... Διαβάζω πάρα πολύ, σύγχρονους και παλαιότερους. Θα σταθώ μόνο στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, με τη λυρική γραφή του. Αξεπέραστος και διαχρονικός.

Υπάρχει πιθανότητα να γράψετε κάτι με θέμα τη Χίο;

Όχι πιθανότητα, βεβαιότητα. Τη Χίο την αγαπώ πολύ. Είχα σκοπό να εγκατασταθώ εκεί μόνιμα, αλλά οι επαγγελματικές μου υποχρεώσεις με κράτησαν στην Αθήνα.

Παρατήρησα στο βιογραφικό σας στο διαδίκτυο πως αρθρογραφείτε πολλά χρόνια. Από την ιδιότητά σας της "δημοσιογράφου", στιγμές που ξεχωρίζετε;

Ξεχωρίζω δυο συνεντεύξεις που έχω πάρει, τη μια από τον Ισραηλινό συγγραφέα Amos Oz (του οποίου είχα ήδη μεταφράσει Το Μαύρο Κουτί και τη Γυναίκα που Γνώρισα) και την άλλη από τον Merlin Holland, εγγονό του Oscar Wilde.

Τώρα αρθρογραφείτε;

Ναι, κυρίως στο ηλεκτρονικό περιοδικό Διάστιχο και περιστασιακά και αλλού.

Να σας ρωτήσω: με τη μητέρα σας, την Ελένη Χωρεάνθη, γνωστή συγγραφέα και κριτικό, έχετε ποτέ συνεργαστεί;

Πάρα πολλές φορές. Και μάλιστα μόλις τελείωσα την εικονογράφηση διηγήματός της που θα συμπεριληφθεί σε έκδοση του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.

Ανέφερα τη μητέρα σας, διακεκριμένη λογοτέχνιδα. Να μιλήσουμε λίγο και για τον αείμνηστο πατέρα σας Κώστα Χωρεάνθη, τον εκλεκτό Χίο εκπαιδευτικό και λογοτέχνη;

Η καταγωγή του πατέρα μου είναι από την Κάτω Παναγιά, τον Τσεσμέ. Η οικογένειά του ήρθε στη Χίο με την καταστροφή. Εδώ (στη Χίο) μεγάλωσε ο πατέρας μου, εδώ υπήρξε δάσκαλος για πολλά χρόνια. Ο πατέρας μου (όπως και η μητέρα μου, δασκάλα και εκείνη στη Χίο για πολλά χρόνια) έγραφε επί σειρά ετών στο Χιακό Ημερολόγιο. Συγγραφέας όχι πολυγράφος, αλλά με πυκνή αρθρογραφία σε πολλά έντυπα.

Έχετε φίλους Χιώτες;

Προσωπικούς, όχι. Οικογενειακοί φίλοι υπάρχουν πολλοί. Το σπίτι της οικογένειάς μου ήταν στο Φραγκομαχαλά και στο νησί ζουν αρκετοί συγγενείς μου.

Πηγαίνετε στη Χίο;

Αρκετά συχνά. Η φωτογραφία μου που σας έδειξα, με φόντο το λιμάνι της Χίου, είναι από επίσκεψή μου στο νησί στα τέλη του '90 (ή αρχές του 2000, δεν θυμάμαι πολύ καλά). Σε πιο πρόσφατη επίσκεψή μου, οι ντόπιοι μού έλεγαν πως το νησί έχει αλλάξει, πράγμα που εγώ δεν παρατήρησα. Δεν έχει αλλοιωθεί η εικόνα της Χίου από τα παιδικά μου χρόνια. Κάθε ταξίδι μου στη Χίο το βλέπω σαν προσκύνημα, όχι σαν τουρισμό. Με μαγεύει η αντίθεση βορρά και νότου, τα βουνά του νησιού με εντυπωσιάζουν...

Διακεκριμένοι λόγιοι ο Χίος πατέρας σας και η μητέρα σας, Κώστας και Ελένη Χωρεάνθη. Εκτός από αυτούς... άλλους Χιώτες λογοτέχνες διαβάζετε;

Διαβάζω τώρα τη μελέτη του Στυλιανού Βίου Χιακαί Παραδόσεις, για τις νεράιδες και τα ξωτικά της Χίου. Μου αρέσει πολύ αυτή η περιοχή της λαογραφίας. Αν σας ενδιαφέρει άρθρο για τις αγεραγίες (οι νεράιδες στην ντόπια διάλεκτο), έχει γράψει σχετικά η αδελφή μου Βερίνα στο Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους 2012 (σελ. 165-171). Εκεί θα βρείτε και πολλά κείμενα της μητέρας μου για τη Χίο.

Παιδική σας ανάμνηση;

Θυμάμαι ακόμα τη Μικρασιάτισσα γιαγιά μου να μας διηγείται αμέτρητες φορές τη συνάντησή της με μια ξωθιά. Έτσι τουλάχιστον ισχυριζόταν. Ένα απόγευμα, καθώς γύριζε στο χωριό από τη δουλειά στους σκίνους, κάθισε για λίγο κάτω από ένα δέντρο να ξεκουραστεί. Και τότε είδε μια πανύψηλη ξανθιά γυναίκα ντυμένη στ' άσπρα να την πλησιάζει. Η γιαγιά δεν της μίλησε, γιατί φοβήθηκε μήπως της πάρει τη φωνή. Ξαφνικά η γυναίκα εξαφανίστηκε. Η γιαγιά μου, που πέθανε κοντά 90 χρονών, ως την τελευταία στιγμή της ζωής της πίστευε πως είχε δει αγεραγία.

Χαρακτηριστικό ενός καλλιτέχνη, κ. Χωρεάνθη;

Διάθεση για δημιουργικότητα. Με τη δημιουργία αναιρείς την καταστροφή.

(Αθήνα, Μάιος 2014)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παραπάνω συνέντευξη μου ζητήθηκε από την Τασσώ Γαΐλα, στην οποία και την παραχώρησα κατόπιν συνάντησής μας στο βιβλιοπωλείο Ιανός (26.5.14), για λογαριασμό της διαδικτυακής εφημερίδας Ικαριώτικα Νέα (2.6.14). Λίγο αργότερα δημοσιεύτηκε επίσης στην έντυπη έκδοση της Χιώτικης Διαφάνειας (26.6.14).