Morphopolis (2014)

Το θαυμαστό ταξίδι μιας προνύμφης

Θεσπέσιο εικαστικά point & click παιχνιδάκι εμπνευσμένο, σύμφωνα με τους κατασκευαστές του, από το "ιδιότροπα" εμβληματικό Machinarium και το συγγενές οπτικά The Tiny Bang Story (που με τη σειρά τους χρωστούν την υφολογική τους ιδιαιτερότητα στο ήδη δεκαοκταετές Sanitarium), ενώ ο τίτλος, Morphopolis (Πόλη των Μορφών), παραπέμπει στην ταινία Metropolis του Fritz Lang. Καρπός μιας τυχαίας συνάντησης που κατέληξε σε σταθερή δημιουργική συνεργασία, το πρώτο από κοινού project του προγραμματιστή Dan Walters και του αρχιτέκτονα και βραβευμένου εικονογράφου Ceri Williams έχει ως κεντρικό χαρακτήρα μια μικρή... κάμπια που πρέπει να διανύσει όλα τα στάδια της μεταμόρφωσής της σε τέλειο έντομο, βοηθώντας παράλληλα τα υπόλοιπα πλάσματα, ζωάκια και φυτά, του περιβάλλοντός της να βρουν τροφή και να ολοκληρώσουν τη δική τους ανάπτυξη. Θέμα αναπάντεχα πρωτότυπο - αν και, για ορισμένους, ίσως όχι και τόσο συναρπαστικό εκ πρώτης όψεως. Αλλά όπως πάντα στις περιπτώσεις όπου κάτι φαντάζει υπερβολικά απλό για να είναι μονάχα αυτό που δείχνει, έτσι κι εδώ αξίζει τον κόπο να παρακάμψουμε τις επιφανειακές εντυπώσεις και να "σκάψουμε" λιγάκι πιο βαθιά.

Το Morphopolis, άλλωστε, κάθε άλλο παρά προσηλώνεται σε μια "στεγνά" ντοκιμαντερίστικη καταγραφή του κύκλου της ζωής και της φυσικής εξέλιξης, που θα το καθιστούσε πιθανώς πιο κατάλληλο για εκπαιδευτικούς παρά για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Αντίθετα, δεν διστάζει να "σπρώξει" την κεντρική του ιδέα σε μονοπάτια που άκρως ευφάνταστα παρεκκλίνουν της πεπατημένης, αγγίζοντας συχνά το ποιητικό παράλογο. Σε κάθε φάση της ενηλικίωσής του, ο "ήρωας" (ή "ηρωίδα") του αξιολάτρευτου αυτού προσχηματικού "παραμυθιού" μετακινείται μέσα σε φαντασμαγορικά, ζωγραφισμένα στο χέρι τοπία γεμάτα φωτεινά, τολμηρά χρώματα, θαυμαστά λεπτοδουλεμένες γραμμές και υφές και παράδοξα, σχεδόν σουρεαλιστικά όντα που το καθένα με τον τρόπο του συμβάλλει στην πρόοδο της έστω και υποτυπώδους ιστορίας. Σύμφωνοι, η διαδικασία επίλυσης των απανωτών μίνι γρίφων εν πολλοίς διέπεται από την αρχή της επανάληψης ως μέσου εμπέδωσης, πράγμα που όντως κινδυνεύει να οδηγήσει στη μονοτονία. Είναι όμως τέτοιο χάρμα οφθαλμών τα γραφικά και τόσο χαλαρωτική η εμβυθιστικά "τρισδιάστατη" μουσική και ηχητική επένδυση (Thom Robson), ώστε ελάχιστα άλλα έχουν σημασία.

Τους "μεγάλους" γρίφους εξάλλου, εκείνους που ξεκλειδώνουν κάθε επόμενο επίπεδο (πέντε στο σύνολό τους), μόνο "παιδικούς" δεν θα τους αποκαλούσαμε από άποψη περιπλοκότητας - πέρα απ' το ότι το ίδιο το ζητούμενό τους δεν είναι πάντα προφανές ή άμεσα κατανοητό. Ειδικά ο τελευταίος με τα χρωματιστά σκαθάρια απαιτεί την... υπομονή του Ιώβ και ατσάλινα νεύρα.

Όσοι κατέκριναν το Morphopolis ακριβώς για τη φαινομενική του "αφέλεια" και απλοϊκότητα, μάλλον δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι ένα βιντεοπαιχνίδι (ή βιβλίο, ή οτιδήποτε άλλο) δεν είναι ανάγκη να απευθύνεται αποκλειστικά και κραυγαλέα στους ενήλικες για να θεωρηθεί άξιο λόγου, ούτε να περιέχει υποχρεωτικά φρικτά τέρατα, βία και σεξ. Αν προσωπικά είχα κάτι να προσάψω στο γλυκύτατο αυτό παιχνιδάκι, θα ήταν η περιστασιακή "δυσκινησία" της κάμπιας και κάποια δυσκολία στην αλληλεπίδραση με τα γύρω της αντικείμενα. Κατά τα άλλα, πρόκειται για ένα αληθινό έργο τέχνης φτιαγμένο με ανεπιτήδευτο μεράκι, με δέος όσο και νοσταλγία για το "μαγικό", μικρό και συγχρόνως απέραντο κόσμο της χαμένης μας αθωότητας.

(Αθήνα, Αύγουστος 2017)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το κείμενο αυτό αναδημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό περιοδικό Fractal (21.3.18). Μια συνεπτυγμένη εκδοχή του στα Αγγλικά δημοσιεύτηκε στο προφίλ μου στον επίσημο ιστότοπο του Steam (10.8.17).